ROS MARIS – świeży powiew morza

Czy wiecie, że znana w Polsce pieśń ułańska O mój rozmarynie… pochodząca z około 1913 nie bez powodu zaczyna się wezwaniem w kierunku tej niezwykłej rośliny? Otóż Rozmaryn występujący na górzystych wybrzeżach Morza Śródziemnego już od czasów antycznych był rośliną, którą wiązano z miłością
i zakochanymi, był też symbolem wierności. Ponadto Starożytni Grecy i Rzymianie układali gałęzie rozmarynu wokół wizerunków swoich bogów. W angielskiej gazecie z 1862 roku pewien reporter opisuje wiejski pogrzeb, podczas którego ludzie wąchali bukieciki ruty i rozmarynu dla ochrony przed zakażeniem.
Z tego samego powodu pędy rozmarynu palono w czasach zarazy w pomieszczeniach, gdzie leżeli chorzy. Sama nazwa rozmaryn pochodzi od złożenia słów Ros Maris czyli: morska rosa lub powiew morza. Czyż nie jest to nie piękne?
Rozmaryn ma się świetnie do dzisiaj o czym świadczy szerokie zastosowanie i właściwości tej wiecznie zielonej rośliny o mocnym leśnym aromacie. Wraz z gromadzeniem materiałów na poniższy artykuł okazało się, że każda przestrzeń naszego życia może się znaleźć w jego cieniu.

Rozmaryn w kuchni

Stare przysłowie mówi: można jeść byle co, ale nie byle jak zrobione, dlatego kuchenną gamę ziół warto wzbogacić o rozmaryn. Może być używany zarówno w formie suszonej jak i świeżej. Zdecydowanie pasuje do jagnięciny, wieprzowiny, wołowiny ze względu na swój wyrazisty aromat i smak. Wspaniale komponuje się
z owocami: jabłkiem, pomarańczą czy śliwką. Zioło warto jednak wcześniej podgrzać, np. na patelni, ciepło uwolni właściwości rozmarynu i wzmocni jego działanie. Co ciekawe, świeży rozmaryn pasuje do drinków: gin z tonikiem i gałązką rozmarynu odkryje przed nami nowy smak tradycyjnego napoju. Innym nietuzinkowym napojem jest herbata z gałązką rozmarynu: rozgrzeje i doda energii. Dodatkowo kwiaty rozmarynu dodaje się do sałatek, a kandyzowanymi ozdabia się potrawy. Łodyga zioła może być używana jako szpikulec do szaszłyków, z której potrawa pozyskuje zapach i smak.

Kilka wyśmienitych przepisów na wykorzystanie rozmarynu znajdziecie poniżej:

• Blog Baziółka Może być dla Was wyśmienitą inspiracją.
• Angielski sposób:

Z minuty na minutę apetyt na tę cudowną roślinę wzrasta a myśl o ogrodzie pełnym rozmarynu, kołyszącego się na ciepłym afrykańskim wietrze przenosi nas na Sycylię, gdzie zioło rośnie w ogromnych ilościach.
W swoim środowisku naturalnym rozmaryn osiąga nawet do trzech metrów wysokości. Przepada za wygrzewaniem się w słońcu, w związku z tym jest mało odporny na mróz. To „choinkowe” zioło ma silny system korzeniowy, który daje mu ogromną odporność na suszę. Nie jest szczególnie wymagającą rośliną, warto więc zaprosić ją na nasz parapet. Poniżej kilka wskazówek o uprawie doniczkowej rozmarynu:
Mój ogrodnik

Rozmaryn a uroda

Elżbieta Łokietkówna, córka Władysława Łokietka i żona króla węgierskiego Karola Roberta, słynąca
z wyjątkowej urody, powab zawdzięczała nazwanej larendogrą lub wodą królowej Węgier: nalewce na rozmarynie składającej się z jednej części ziela rozmarynu i dwóch części tymianku pospolitego. Nie bez powodu mikstura ta uznana została za pierwsze w świecie perfumy na bazie spirytusu. Pomysł Elżbiety odbił się głębokim echem bowiem romans rozmarynu z kosmetyką ciągnie się do dziś.
To powszechne zioło wykorzystywane jest jako środek:
– do pielęgnacji skóry tłustej, trądzikowej i podrażnionej – ze względu na działanie bakteriobójcze i odkażające,
– do pielęgnacji skóry dojrzałej – ze względu na właściwości ujędrniające, antyoksydacyjne i przeciwzmarszczkowe,
– do pielęgnacji skóry wokół oczu – ze względu na działanie przeciwobrzękowe,
– w kosmetykach antycellulitowych – ze względu na działanie stymulujące krążenie,
– do pielęgnacji włosów – ze względu na działanie łagodzące, przeciwłupieżowe i wzmacniające cebulki włosów.

Większość składników rozmarynu bardzo słabo przechodzi do czystej wody, dlatego wodne wyciągi
z rozmarynu mają wąskie zastosowanie w fitoterapii. Wartościowe i efektywne w działaniu są wyciągi wodno-alkoholowe, alkoholowe i olejowe.
Olejek rozmarynowy, spirytus rozmarynowy, nalewka rozmarynowa wcierane w skórę powodują jej przekrwienie i rozgrzanie oraz miejscowe znieczulenie, co daje efekt przeciwbólowy i przeciwświądowy. Ważną informację stanowi fakt, że olejku rozmarynowego nie należy stosować bezpośrednio na skórę,
a także ze względu na właściwości wczesnoporonne, ostrożne w spożywaniu tej przyprawy powinny być kobiety we wczesnym stadium ciąży. Co ciekawe, naparem rozmarynowym można pielęgnować ciemne włosy.

Rozmaryn to zdrowie

Według  „Therapeutic Advances in Psychopharmacology” wiele wskazuje na to, że stężenie we krwi jednego z zawartych w rozmarynie związków poprawia możliwości umysłowe. Co więcej? Rozmaryn świetnie wpłynie na nasze samopoczucie bowiem wyróżnia się właściwościami antydepresyjnymi, poprawia krążenie krwi oraz wprowadza w krwiobieg wiele antyoksydantów. Zielony, świeży rozmaryn zawiera również inne, bardzo korzystne dla organizmu składniki, wśród których wyróżnić należy: witaminę A i C, gorycze, przeciwutleniające i przeciwzapalne flawonoidy, lotne olejki, rozmarycynę łagodzącą ból.

O mój rozmarynie rozwijaj się, gdyż zachwytom i zaletom przypisywanym tobie nie ma końca, a potwierdza to także kultura i tradycja. Nigdzie indziej, jak właśnie w Hiszpanii darzony jest szczególną czcią, gdyż według wierzeń to rozmaryn dał schronienie Matce Boskiej w czasie ucieczki do Egiptu. Gdy powiesiła swój niebieski płaszcz na krzewie, białe dotychczas kwiaty zabarwiły się na niebiesko.  W niektórych wioskach na krzakach rozmarynu suszono dawniej lniane płótna, ponieważ rozmaryn swoim ostrym aromatem odstrasza owady. Wieczorem przy ognisku, rzucony w palenisko przegoni komary a mieszanka suszonych lawendy i rozmarynu zawieszona w woreczku w szafie, przepędzi mole. I na koniec okazuje się, że rozmaryn pięknie dekoruje nam ogrody. W Anglii, gdzie jest cieplejszy klimat, z krzewów rozmarynu tworzy się czasem niskie, nieformowane żywopłoty a kwitnący wspaniale pokoloruje mieszkania.

I na zakończenie słów kilka o rozmarynie od Wojciecha Modest Amaro: